DOKUZ AYDA YÜZDE 8.4 KÜÇÜLDÜK

TÜRKİYE İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) temmuz, ağustos, eylül aylarını kapsayan gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) hesapları, Türkiye’de global krizin olumsuz etkilerinin hâlâ sürdüğünü gözler önüne serdi. Üretim yöntemine göre yapılan hesaplamaya göre, GSYH yılın üçüncü çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine kıyasla sabit fiyatlarla GSYH yüzde 3.3 geriledi ve 27 milyar 129 milyon lira oldu. Cari fiyatlarla ise GSYH yüzde 0.1 azalışla 262 milyar 229 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. 2009’un 9 aylık döneminde ise GSYH yüzde 8.4 daraldı ve sabit fiyatlarla 71 milyar 294 milyon TL oldu. 9 ayda GSYH, cari fiyatlarla yüzde 2.3 küçülmeyle 700 milyar 958 milyon TL oldu. Geçen yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla GSHY 707.3 milyar lira düzeyindeydi.
İnşaat resmen çöktü
TÜİK verilerine göre, üçüncü çeyrekte en fazla küçülme yüzde 18.1 ile inşaat sektöründe görüldü. Geçen yılın üçüncü çeyreğinde inşaat sektörü yüzde 9.8 daralmıştı. İnşaat sektörü bu yılın 9 aylık döneminde de yüzde 19.5 küçüldü. Yüksek oranda küçülme gösteren diğer sektörler arasında yer alan vergi-sübvansiyonda yüzde 8.4 daralma yaşandı.
Ticaret yüzde 7.2 daraldı
Geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 1.5 küçülen toptan ve perakende ticaret sektörü bu yılın üçüncü çeyreğinde de küçülmeye devam etti ve yüzde 7.2 küçüldü. Geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 0.3 büyüyen imalat sanayinde, bu yılın aynı döneminde de yüzde 3.9 gerileme kaydedildi. Geçen yılın Temmuz-Ağustos-Eylül döneminde yüzde 1.2 büyüyen ulaştırma-haberleşme sektörü ise bu yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 6.9 daraldı. Bu yıl söz konusu dönemde madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 3.2, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve dağıtımında yüzde 4.8 küçülme oldu. Üçücü çeyrekte büyüyen sektörler arasında ise yüzde 9.5 ile dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetleri öne çıktı. Mali aracı kuruluşların faaliyetleri sektöründe yüzde 7.8, gayri menkul, kiralama ve iş faaliyetleri sektöründe yüzde 6.3, balıkçılıkta yüzde 6.2, oteller ve lokantalarda yüzde 5.2 büyüme kaydedildi.
Devlet harcaması yükseldi
Harcamalar yöntemiyle (1998 fiyatlarıyla) ilk çeyrekte 20 milyar 879 milyon 186 bin lira olarak hesaplanan GSYH, ikinci çeyrekte 23 milyar 285 milyon 107 bin lira, üçüncü çeyrekte de 27 milyar 129 milyon 335 bin lira düzeyinde belirlendi. GSYH içindeki devletin yılın üçüncü çeyreğinde tüketim harcamaları, geçen yılın aynı dönemine göre artış göstererek yüzde 9’dan yüzde 9.7’ye yükseldi. Yerleşik ve yerleşik olmayan hane halklarının toplam yurtiçi tüketimi yüzde 70.2’den yüzde 72.5’e yükseldi. Tutarda ise 19 milyar 701 milon 792 bin liradan, 19 milyar 666 milyon 807 bin liraya düştü.
HÜRRİYET