DEVAMLI BORÇ, BORÇ... NEREYE KADAR?

Kimilerine göre Körfez'in şımarık çocuğu, kimilerine göre lüks yaşam ve zenginliğin merkezi Dubai'nin geçen hafta iflas bayrağını çekmesi uluslararası borsalarda şok etkisi yaratmıştı. Her yerinden petrol fışkıran bir ülkede Dubai World şirketinin 60 milyar dolarlık borçlarını ödeyemeceğini açıklaması, "Bu kadar zengin bir ülke borçlarını ödemekte zorlanırsa, diğer borç sarmalında olan ve bu kadar varlığa sahip olmayan ülkeler ne yapacak? Bu borç krizi acaba başka ülkelere de sıçrar mı?" endişelerini de ortaya çıkarmıştı. Bu da doğal olarak küresel krizde tansiyonun düştüğü bir ortamda havanın yeniden gerilmesine yol açtı. Ancak son bir iki gündür gelen haberler bu havayı biraz olsun yumuşattı. Dubai World'ün 60 milyar dolarlık borcunun 26 milyar dolarlık kısmının ödenmesine ilişkin düzenlemeler yapmak için görüşmelere başladığını açıklaması ve bu borç sıkıntısının global anlamda bir krize yol açmayacağına ilişkin verilen yorumlar ve beklentiler biraz olsun piyaları rahatlattı. Bu konuda ileri sürülen tez ise küresel krizin başlangıcınnda batan Lehman Brothers'ın 600 milyar dolarlık borcu dikkate alınırsa, Dubai'nin borcu o kadar da yüksek değil. Templeton Varlık Yönetimi'nin Gelişmekte Olan Ülkeler Fonu'nun kurucusu Mark Mobius'a göre, Abu Dabi ve Dubai'nin birbirine ihtiyacı var. Ve mutlaka birbirlerine destek verecektir.
Kısacası; eninde sonunda Dubai bu krizi aşacaktır ama bütün bu yaşananlar bir kez daha gösterdi ki, dış borçlanma ağırlıklı bir büyüme modeli her zaman iflas etmeye mahkum. Buna bir de özsermaye yetersizliği eklenirse sıkıntılar daha da katmerleniyor.
Gerçi petrol zengini Dubai'nin böyle bir derdi yok ama sözüm bizim gibi sermayenin kıt olduğu ülkelere. Sürekli borç kısır döngüsüne saplanan bir ekonomi, tasarruflarını artıramadığı, borcu borçlanarak kapattığı sürece sağlıklı bir büyüme grafiğini yakalaması çok zor. Yani devamlı borç, borç... Nereye kadar?