CARİ AÇIĞIN FİNANSMANINDA SORUN YAŞANIR MI?

İş Yatırım Ekonomisti Faruk Gürsel Koçak cari açıktaki tırmanışa dikkat çekerek önümüzdeki dönemde finansmanında bir sorun yaşanıp yaşanmayacağına ilişkin şu tespitlerde bulunuyor:

"Merkez Bankası (MB) Temmuz ayı ödemeler dengesi verilerine göre, yıllık bazda %630 genişleyerek 3,4 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti ve 2,9 milyar dolarlık piyasa beklentisinin üzerinde. Son oniki aylık rakamlara baktığımızda, Temmuz ayı itibariyle yıllıklandırılmış cari açık rakamının 27,3 milyar dolardan 30,3 milyar dolara yükseldiğini görüyoruz. 2010’un ilk yedi ayında cari açık geçen yılın aynı dönemine kıyasla %209 artarak 24,2 milyar dolar seviyesine ulaştı.
İktisadi aktivitede yaşanan toparlanma dış ticaret açığı üzerinden cari açığı körüklese de, önümüzdeki aylarda toparlanmanın “normalleşmesi” ile birlikte her ikisinin de bir miktar hız kesmesini bekliyoruz.
Net hata noksan kaleminden ay içerisinde 218 milyon dolarlık giriş olduğu görülüyor. Yılın ilk yedi ayında bu kalem üzerinden çıkan para 531 milyon dolar. Geçen yılın aynı döneminde 6,3 milyar dolarlık giriş yaşanmıştı.
Doğrudan yatırımlar 1,024 milyar dolar seviyesinde yıl başından bu yana ise doğrudan yatırımlar toplamda 3,344 milyar dolar seviyesine ulaştı.
İLK YEDİ AYDA 10.8 MİLYAR DOLARLIK PORTFÖY GİRİŞİ
Temmuz ayında yurtdışı yerleşik yatırımcıların hem tahvil&bono (3,4 milyar dolar) hem de hisse senetleri piyasasında (571 milyon dolar) alış yönünde hareket etti. 2010’un ilk yedi ayında 10,8 milyar dolarlık portföy girişi gerçekleşirken geçen yılın aynı döneminde 873 milyon dolarlık sınırlı bir çıkış görülmüştü.
Ay içerisinde toplam rezervlerin 4,2 milyar dolara eriştiği görülüyor. Yılın ilk yedi ayıı itibariyle toplam rezervlerin 2,5 milyar dolar yükseldiği görülüyor.
Bankacılık dışı özel sektörün 12 aylık borç çevirme oranının %69 seviyesinde yatay seyrettiğini görüyoruz. Aynı dönemde bankacılık sektörünün borç çevirme oranı da %112 seviyesinde, oldukça güçlü.
Türk özel sektörünün 2009 yılında güvenilirlik testini başarıyla geçmesi önümüzdeki dönem adına borç çevirme kapasitesini yukarı yönlü destekliyor.
Yurtiçi tasarrufların tüketim iştahına oranla yetersiz kalması önümüzdeki dönemde cari açığın genişleyeceğine işaret ediyor. İmalat sektöründeki hareketlilik, genişlemenin hızını belirleyecektir. Genel seçimlerden sonra beklenen kredi notu artışının ciddi bir sermaye girişini tetiklemesi bekleniyor. Bu da cari açığın finansmanına ilişkin endişeleri bir miktar azaltıyor. Yine de konunun tasarruf eksikliğine ve üretim yapısana dayalı yapısal bir sorun olarak ön planda tutulması gerektiğini düşünüyoruz. "