KORSAN FATURA ÖDEME MERKEZLERİNE DİKKAT!

Fatura ödemelerinizde kuyruk çilesine son" sloganıyla yola çıkan ve hiçbir banka garantisi olmadığı halde 'banka anlaşmalıyız' diye vatandaşı kandıran Fatura Ödeme Merkezleri'nin (FÖM) sayısı hızla artıyor. Türkiye Finans ile garantörlük anlaşması bulunan Fatura Vizyon, korsan çalışan bine yakın adresi tespit edip kapatılması için ilgili mahalli idarelere başvururken, uzmanlar hem vatandaşı hem girişimcileri korsanlara karşı uyarıyor: "Herhangi bir banka ile garantörlük anlaşması bulunmayan fatura ödeme merkezlerinden ne faturanızı yatırın. Ne de kendi işimi kuracağım ümidiyle bu tip yerlerden bayilik alın."
ING Bank'ın Yetkili Ödeme Merkezleri, Fatura Vizyon ve Multi Merkez gibi banka garantörlüğü olanların dışında ülke genelinde sayıları 3 bini bulan korsan ödeme noktası olduğu tahmin ediliyor.
FÖM'LER NASIL DOĞDU
Türk tüketicisinin yüzde 75-80'i faturalarını elden yatırmayı tercih ediyor ve 5-10 yıl saklamayı tercih ediyor. Elektrik, telefon, su, doğalgaz gibi faturalarını kurum gişelerinden veya bankalardan yatırmak ise tam bir çile! Dakikalarca bekledikten sonra ancak sıra size geliyor. İşte, bu ihtiyaçtan hareketle yaklaşık 5 yıl önce açılmaya başlayan fatura ödeme merkezlerinin çalışma şekli suistimalleri de beraberinde getiriyor. Özellikle korsan çalışan ve banka garantisi olmayanlar topladığı paraları cebe indirip ortadan kaybolabiliyor.
BDDK: RİSK TÜKETİCİYE AİT
Bu merkezlere para yatıranların ise hakkını arayacağı herhangi bir merci yok. Çünkü bankalar herhangi bir şekilde sorumluluk almıyor. 26 Haziran Cuma günü yazılı bir açıklama yapan BDDK, fatura ödemelerine aracılık eden kuruluşların kurumun denetim ve gözetimine tabi olmadığını duyurdu. Ödemelerin ilgili kuruluşlara aktarılıp aktarılmaması konusundaki riskin tüketiciye ait bulunduğu belirtilerek şu uyarıda bulunuldu: "Kredi kartı borçlarının bankalara veya ilgili bankalar ile anlaşması olan kuruluş ve ticari işletmelere yatırılması olası mağduriyetlerin önlenmesi açısından önem taşıyor. Ayrıca, hangi unvan altında faaliyet gösterirse göstersin fatura ödemelerine aracılık eden kuruluşlar ile ticari işletmelerin EFT, havale ve diğer bankacılık işlemlerini yapmaları mümkün bulunmamaktadır."
HER AY 15 MİLYON FATURA
Her ay sadece İstanbul'da 15 milyon fatura ödemesinin gerçekleştiği tahmin ediliyor. Elektrik, doğalgaz, su ve telefon faturalarının yüzde 50'si kurumların kendi veznelerinden ödeniyor. Yüzde 25'i bankalar kanalıyla, yüzde15'i internetten, yüzde 2'si otomatik ödeme talimatıyla yatırılıyor. Ödemelerin yüzde 8'lik bölümü ise FÖM'lerden gerçekleştiriliyor. Bu merkezler, yatırılan fatura başına aboneden 1 lira 5 lira arasında komisyon alıyor.
HAVUZ SİSTEMİYLE ÇALIŞIYORLAR
Fatura ödeme merkezleri banka anlaşmalı ve anlaşmasız olmak üzere iki şekilde çalışıyor. Burada da iki türlü anlaşma geçerli. Birincisi; ilgili bankanın internet bankacılığını kullanmak üzere yapılan anlaşma. İkincisi; garantörlük anlaşması. Korsan olarak çalışan fatura ödeme merkezlerinin çoğu internet bankacılığı kullanım hakkından yararlanarak vatandaşın ödemelerine talip oluyor ama herhangi bir vurgun durumunda ilgili banka sorumluluğu kabul etmiyor. Çünkü İGDAŞ İSKİ gibi kurumlar tahsilat yetkisini sadece bankalara veriyor. Eğer banka bu hakkı üçüncü şahıslara devrederse, mutlaka aralarında bir garantörlük anlaşmasının bulunması şart. Korsan ödeme merkezleri havuz sistemi ile çalışıyor. Bayi nerede olursa olsun anlaşması olduğu şirketin merkezine parayı gönderiyor. Şirket de parayı elden yatırıyor. Vatandaşa dekont olarak bilgisayar çıktısı verilirken, bu belge paranın ilgili kurumun hesabına geçtiğini garantilemiyor.
ING ÖNCE MALİ SİCİLİNİ ARAŞTIRIYOR
Korsan fatura ödeme merkezlerinin türemesi nedeniyle üç yıl önce 'Yetkili Ödeme Merkezi' modelini geliştiren ING Bank'ın şu anda İstanbul'da 300 ödeme noktası bulunuyor. "Her mahalleye yürüme mesafesinde bir tane olsun" sloganıyla yola çıkan banka, yıl sonuna kadar 30-40 tane daha ödeme noktası açmayı planlıyor. Banka yetkilileri, sistemin işleyişini şöyle aktarıyor: "Fatura tahsilatı yapmak isteyen işletmeler, İSKİ'ye başvuruyor. O da anlaşması olan bankalara yönlendiriyor. Uygun görürsek mali sicilini araştırıyoruz. Bu işi yapıp yapamayacağına kanaat getiriyoruz. Gerekli teminatlandırmayı yaparak İSKİ'ye ben kefilim deyip ödemeler konusunda garanti veriyorum."
1000 ADRESİ TESPİT EDİP VALİLİĞİ UYARDI
Türkiye Finans ile garantörlük anlaşması olan Fatura Vizyon Genel Müdürü Ufuk Bilgetekin, para transferleri dışında fatura, vergi ve kredi kartı ödemelerine aracılık ettiklerini söyledi. 40 ilde 300 bayiye ulaştıklarını anlatan Bilgetekin, hedeflerinin 2010'da bu sayıyı bine çıkarmak olduğunu aktardı. Yatırım maliyetinin 25 bin lira olduğunu, bayi adaylarından 30 bin liralık banka teminatı veya gayrimenkul teminatı da istediklerini belirten Bilgetekin, "En büyük savaşımız korsan diye adlandırdığımız fatura ödeme merkezleriyle. Tüketicilerin banka garantörlüğü olanların dışında hiçbir noktaya ödeme yapmaması, mahalli idarelerin de böyle noktalara ruhsat vermemesi gerekir. 50'nin üzerinde ödeme merkezi var. Bunların da yaklaşık 3 bine ulaşan ödeme noktası var. Hiçbirinin banka anlaşması maalesef yok. Bine yakın böyle tespit ettiğimiz adres var. Tespit ettiklerimizin en az beş katı daha korsan çalışan ödeme merkezleri var. İlgili valiliklere müracat ettik. Bu tarz noktaların kapatılması için var gücümüzle uğraşıyoruz.
Ayfer ARSLAN-AKŞAM GAZETESİ