Dolar küresel liderliğini kaybediyor mu? Küresel krizle birlikte özellikle BRIC olarak adlandırılan Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin'de yeni rezerv para arayışları bu soruyu yeniden gündeme taşıdı. Şimdilik bu arayışlar fikir ve tartışma bazında kalırken, uzun vadede doların global anlamda merkez bankalarının rezervindeki eski ağırlığını kaybedeceği görüşü hakim. Ancak kesin kanı ise dolar kısa vadede liderliğini koruyacak. Çünkü seçenekler sınırlı ve gelişmekte olan ülke para birimleri ön plana çıksa da henüz istikrarlı değil.Doların gelecekteki seyrine ilişkin görüşlerini aldığımız Türk bankalarının döviz masası sorumluları ve portföy yöneticilerinin bir de ilginç tespiti var: 5 ile 10 yıllık bir zaman dilimi içerisinde Ortadoğu ülkeleri rezervlerinin belli bir kısmını TL'de değerlendirebilir. Bir diğer görüş ise; yeni rezerv para arayışları somutlaşırsa dolardaki düşüş hızlanır. İçeride ise döviz girişlerinin devamına bağlı olarak sakin bir seyir bekleniyor. IMF ile anlaşma olmaz veya yurtdışından olumsuz sinyaller gelirse dolarda tansiyon yükselebilir.Ortadoğu'nun rezervparası TL olabilir
*Garanti Bankası Döviz Masası Sorumlusu Hakan Kuyumcuoğlu:
Özellikle BRIC denilen 'Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin'in yeni bir rezerv para yapalım' çalışmaları var. Başarılı olur mu, olmaz mı? Emin değiliz. ABD, Japonya, İngiltere ve Çin dünyanın açık ara en büyük ekonomileri. Dolayısıyla kısa vadede böyle bir şeyin olması güç gibi gözüküyor. Hepsi güç kaybettiği için bir miktar gelişmekte olan piyasalardaki Ruble, Real hatta TL bile ön plana çıktı. Dolar her zaman dolar. Uzun vadede ne olur bilinmez. Yeni bir maden bulunursa, dolar gücünü kaybedebilir. Dolar ve euronun dışındakiler stabil ve güvenilir değil. Brezilya global bir oyuncu değil. Rusya ve Çin piyasa ekonomisini oturtmuş değil. Ayrıca 5-10 yıl sonra en çok dolaşımda olan TL olmaması için hiçbir sebep yok. Ortadoğu'nun Körfez ülkeleri hariç rezerv parası TL olabilir. Ancak global anlamda doların rezerv para olma özelliğinin değişmesi için bence bir neden yok.
Euro ciddi rakip olacak
*TEB Döviz Masası Yöneticisi Levent Güven:
Bu bir gerçek. Neticede özellikle gelişmekte olan ülkeler diye tabir ettiğimiz grup en başta Çin, Hindistan, Brezilya gibi ülkeler son yıllarda ciddi şekilde döviz rezervi biriktirmeye başladılar. Hepsi petrol zengini . 2 binli yıllardaki doların seyrine baktığımızda istikrarlı bir seyir sözkonusu değil. Bu ülkeler de rezervlerini değerlendirirken; 'dolarda mı kalalım'şeklini sorgulamaya başladı. Sadece dolarda kalıp ABD Hazinesinin riskini almak istemiyorlar. Bu aslında iki üç yılın tartışılan bir konusu. Bir iki günde de halledilecek bir konu değil. Bu bir süreç. Bundan sonra dolar tek başına rezerv para olmayacak. Euro ciddi bir rakip olacak. Çin, Arap ülkeleri daha sağlıklı bir varlık sınıfı haline geldikçe, rezervlerinin bir kısmını belki TL'de değerlendirmeye başlayabilir Ancak en azından üç beş yıl dolar rezerv para olma özelliğini belirgin şekilde devam ettirecek. Sadece euro olarak değil, petrol, altın, bakır gibi alternatifler de gündeme gelecek.Yatırım enstrümanı olarak ise dolar hiçbir zaman önemini kaybetmez.
Dolar hala önemini koruyor
*Ak Portföy Genel Müdürü Cem Yalçınkaya:
Böyle bir akım olduğu gözleniyor. Fakat Merkez Bankası rezervlerine bakarsanız hepsi dolar. Çin Merkez Bankası'nda 1.5 trilyon dolarlık rezervi var. Baz paranın değişmesinin çok kolay olacağını düşünmüyorum. Bundan sonrasını çeşitlendirme yönünde talepler olduğunu duyuyoruz. Burada farklı unsurlar var. Dolaşımdaki para miktarı ile de alakalı. O bölgede o coğrafyadaki gelişmeler, krize karşı alınan önlemler, merkez bankalarının tavırları birer değerlendirme unsuru. Volatilite o kadar yüksek ki o ülkelerde alınan kararlar yoğunlukla para birimlerini hızlı etkiliyor. Dolar eski yatırım yapılabilir özelliğini kaybediyor diyemeyiz. Yatırımcı cephesinde ise dolar hala önemini koruyor.
Kısa vadede çoksert hareket olmaz
*Fortis Portföy Fon Yöneticisi Bora Yılmaz:
Burada Çin ve Rusya'nın soru işaretleri vardı. Çin, geçtiğimiz Cuma günü yaptığı açıklamada, tek para sisteminin doğru olmadığını söyledi ama varlıklarının döviz cinsini değiştirmeyeceğini söyledi. Çin rezerv parasını değiştirme yönünde atak içerisinde olsaydı, dolar çok ciddi baskı görebilirdi. Cuma günü 1.4110'lara çıkan dolar/euro paritesi şu anda .14035'ler seviyesinde. Çok kısa vadede sert hareketler olmasını beklememek lazım. ABD'den gelecek işsizlik, sanayi üretim rakamları ve krizin kaynağı konut dataları önemli. Tahmin ediyorum rezerv para arayışları zamana yayılacak. İçerde olumlu seyir devam ediyor. Gerek borsa gerekse tahvil piyasalarına para girişleri devam ediyor. Bu da doları baskı altında tutuyor. Dışardan para girişi olduğu sürece dövizde çok fazla ani atak beklemiyoruz. IMF ile ilgili gelişmeler de önemli.Yurtiçi datalar hassas. Mevsimsel etkiler de var. Yaz aylarında sakin bir seyir bekleniyor. Eğer IMF anlaşma olmaz ve yurtdışında kırılma yaşanırsa hareketlenme olabilir. ABD'den olumlu datalar gelirse ve resesyondan çıkıldığına dair işaretler görülürse dolar değer kazanır.
Ayfer ARSLAN-AKŞAM GAZETESİ
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder