YAZ RAHAT GEÇER, EYLÜL AYINA DİKKAT!

Küresel krizle birlikte Türkiye ekonomisinde gelir ve gider dengesinin bozulduğuna işaret eden Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, gelirlerin azaldığına ve vergi gelirlerinin düştüğüne dikkat çekerek, "Yerel seçimler de kamu harcamalarını artırdı. Bütçe açığı giderek büyüyor" dedi. IMF ile anlaşma imzalanması halinde bütçe açığının finansmanının kolaylaşacağını savunan Karadere, "Eğer kredi anlaşması imzalanmazsa, Hazine'nin bütçe açığını karşılamak için borçlanma ihtiyacı artacak. Bu da bono faizlerinin yüzde 12-13'lerden yukarı çeker" diye konuştu. 19 Haziran 2009 Cuma günü Amasya'da düzenlenen Garanti Anadolu Sohbetleri'nin ardından Türkiye ekonomisi ve bankacılık sektörü ile ilgili sorularımızı yanıtlayan Nafiz Karadere, Türkiye-IMF ilişkileri konusunda, "Anlaşma yapılmazsa, bu dünyanın sonu değil" yorumunu yaparken, olası bazı risklere de dikkat çekti.
FAİZLER DÜŞMEKTE ZORLANIR
Hükümetin IMF anlaşmasından önce uluslararası piyasalara güven verecek bir mali disiplin programı açıklaması gerektiğine işaret eden Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, şu uyarıda bulundu: Mali disipline çok net uyacağı konusunda bir program ortaya konması lazım. Zaten bu konuda çalışmalar olduğunu biliyoruz. IMF anlaşması olursa, bu programın uygulanmasına destek verir. Şayet imzalamazsak Hazine'nin bütçe açığını karşılamak için borçlanma ihtiyacı artacak. Bu da içerde borçlanma faizlerini yukarı çekecektir. Türkiye her zaman yaz aylarını rahat geçirir. Turizm gelirleri artar, yaz aylarında hep likittir. Türkiye krizleri her zaman konjonktürel olarak eylülden sonra çıkar."
KOBi kredilerinde açık ara öndeyiz
2009 mart sonu itibarıyle Garanti Bankası'nın KOBİ'lere kullandırdığı kredi tutarının 16.4 milyar lira olduğunu belirten Nafiz Karadere, "Sektör genelinde toplam KOBi kredileri 116 milyar TL düzeyinde. Garanti'nin sektör toplamında KOBi kredilerindeki payı yüzde 14. Bankanın tüm toplam kredileri içerisindeki payı ise yüzde 30. Halkbank'dan sonra Garanti Bankası KOBi kredilerinde ikinci sırada. Özel sektör bankaları arasında da açık ara önde" dedi. 10 başvurudan 5'i kabul ediliyor
Krizin en çok KOBİ'leri etkilediğini anlatan Karadere, şunları söyledi: "Çünkü çok sınırlı sermaye ile çalışıyorlar. Dayanma güçleri fazla değil. Bilançoları çok bozuldu. Yeni banka kredisi talepleri bankalar tarafından reddedilmeye başlandı. Ancak kriz öncesi KOBİ'lerin 10 kredi başvurusundan 8'ine olumlu yanıt verirken, şimdi bu sayı 5-6'ya indi. Çünkü kriz KOBİ'lerin bilançosunu çok bozdu. KOBİ'lerdeki batık oranı ise tüm krediler içerisinde en yüksek noktada. Şu anda Garanti Bankası'nın tüm kredilerdeki batık oranı yüzde 3.24 düzeyinde. Kriz öncesi bu oran yüzde 1'di."
KOBİ borçlarının yüzde40'ı yeniden yapılandırıldı
"Hiçbir bankacı müşterisinin batmasını istemez" diyen Karadere, "Zor durumdaki KOBİ'lerimizi biz arıyoruz. Onlara yeni ödeme planları sunuyoruz. Bugüne kadar aradığımız zora düşmüş KOBİ'lerin yüzde 40'ının borcunu yeniden yapılandırdık. Bir bankanın en son isteyeceği şey müşterisinin batmasıdır" dedi.
Bankadan mevduatını çeken oto, konut alıyor
Karadere, ÖTV ve KDV indirimlerinin piyasaya etkisini ise şöyle değerlendirdi: "İndirimler otomotiv sektöründe ciddi bir sıçrama yaptı. Şimdi ÖTV'ler ara bir yere geldi. Ne olacağını göreceğiz. Ancak banka kredisinden çok peşin parayla alındı. Düşen mevduat faiz oranları nedeniyle vatandaş bankadan parasını çekip otomobil ve konut almayı tercih etti. Böylece vergi indirimleri nedeniyle yastık altındaki para da piyasaya çıktı."
Kriz daha bitmedi
Merkez Bankası'nın krizi soğukkanlı ve yerinde tedbirlerle yönettiğini savunan Karadere, krizin seyrine ilişkin şu yorumu yaptı: "Kriz daha bitmedi. Biraz daha önümüzü görmemiz gerekiyor. İşyeri kredilerinde hiçbir canlılık yok. Üçte bir, dörtte bir oranında azalma var. Oralarda canlanma başladığı zaman Türkiye'nin krizden çıktığını çok daha rahat konuşabiliriz. Yatırım kredileri başlamadı. Şu anda bir talep var ama daha çok günü kurtarmaya, işi çevirmeye, mal alımını veya borçlarını ödemeye yönelik kredi başvuruları geliyor."
Büyükler %12-13ile kredi alabiliyor
Garanti Bankası'nın büyük şirketlere kullandırdığı kurumsal kredilerde batık oranının sıfır olduğuna dikkat çeken Nafiz Karadere, "Bu şirketler bir yıllık krediyi yüzde 12-13'le kullanabiliyor. Yıllık cirosu 10 milyon TL'nin üzerindeki ticari müşterilerimizdeki batık oranı ise yüzde 1'ler civarında" diye konuştu.

Ayfer ARSLAN-AKŞAM GAZETESİ