Son aylarda para piyasalarında işlerin düzelmesini herkes farklı yorumluyor. Kimisi 'krizde en kötünün aşıldığı' nı, kimisi ikinci bir şok dalgasına hazırlıklı olunması gerektiğini savunuyor. Ancak herkesin üstünde birleştiği gerçek; para piyasalarında işler yolunda gözükse de, makro ekonomide henüz katedilecek çok yol var...T-Bank Baş Ekonomisti Dr. M.Veyis Fertekligil de bu gelişmeleri şöyle yorumluyor:
Yılın üçüncü çeyreğinde de sanayi üretiminde daralmanın devam edeceği ve geçen yıla göre pozitif rakamlara dönüşün ancak yılın son çeyreğinde olabileceğini tahmin ediyoruz. Şu ana baktığımızda hafif çıkış sinyalleri var, ama umutlu olmak için de erken. Dolar kuru çok değerlendi, ‘finansal piyasalar çok iyi’ diyoruz, ‘borsa artıyor, dolar yükseliyor’ diyoruz. Faizler yüzde 9’lara geldi bono piyasasında. Geçmişte halkımız için doların 2000’lere fırlaması, faizin yüzde 50 olması kötüye işaretti. Elbette, bugün bunlar yok, ama bu ekonominin iyi olduğu anlamına da gelmiyor.
İlk defa dışarıdan kaynaklı bir şok yedik. Bunun da döviz ve faizlerde etkisi sınırlı oldu ama talep ve tüketim azalması dolayısıyla reel sektör tarafı sert bir şekilde etkilendi.Ayrıca çok vahim bir işsizlik var. İşsizlik yüzde 15’lerde görünüyor, ama aslında yüzde 20’lere varıyor. Bu durum, zaten kemiklerinde kırık ve çatlaklar olan bir kimsenin düşmesine benziyor. Çok temel sorunlar var ekonomide. Döviz bir gösterge ama finansal piyasalar sadece para tarafındaki gelişmeleri yansıtıyor. Borsa isterse 50 binlere çıksın bunun reel ekonomiye bir etkisi olmadıktan, Türkiye’deki sorunlara bir katkı sağlamadıktan sonra pek bir değeri olmayabiliyor. Belki bir kesimin alım satımını ve kazanç sağlamasını sağlıyor o kadar. Ülkemizde maalesef şirketlerin sermaye piyasasına açılması ve buradan elde edilebilecek fonların reel sektörde tekrar yatırıma yönelmesi olayı çok sınırlı hala.
Enflasyonda bir hareketlenme görülmüyor. İç talepte durgunluk söz konusu. Bu nedenle en durgun Ramazanı yaşayacağız. 2009 yılında ekonominin küçülmesi yüzde 6'ya ulaşabilir. İnsanlar önünü görmediği için harcamalarını da durdurmuş durumda. Orta kesimde zaten gelir düzeyi düşüktü. Ama harcayanlar da gıda ve giyim harcamasından kesti. Bayramda iç turizm biraz daha hareketlenebilir diye umut ediyorum.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder