ATM'LERİ BİRLEŞTİRDİK, SIRA POS'LARA GELDİ

Geçen yıl ekim ayında 23 bin ATM'in birleşmesiyle 300 milyon dolarlık tasarruf sağlayan Türk bankacılık sektörü, şimdi her üye işyerinde en az 7-8 adet POS cihazının yan yana dizildiği görüntü kirliliğinden kurtulmak için kolları sıvadı. Bankaların farklı ödül programları nedeniyle teknik altyapıda bazı değişikliklerin yapılması gerektiğini belirten Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Sertaç Özinal, 1 milyon 700 bin POS'un birleşmesine yönelik çalışmaların 2011 yılında tamamlanacağını söyledi.
Ekonomik durgunluğa rağmen kartlı ödeme sisteminin büyümeye devam ettiğine de değinen Özinal, geçen yıl kart kullanıcılarının 1.5 milyar liralık ödül puan kazandığını vurgularken, sivil toplum kuruluşlarına yapılan bağışların da 160 milyon liradan 300 milyon liraya yükseldiğine dikkat çekti.
BKM Genel Müdürü Sertaç Özinal, kartlı ödeme sistemlerindeki sorularımızı şöyle yanıtladı:
- ATM'lerin birleşmesinden bankalar ne kazandı?
ATM birleşmesi konusunda Altın Nokta ve Ortak Nokta ilk uygulamalar oldu. 1 Ekim 2009 tarihinden itibaren geçerli olan banka kartı ATM paylaşımı sistemi ile banka kartı sahipleri artık tüm bankaların ATM'lerinden para çekip, bakiye sorgulama yapabiliyor. Türk bankalarının ATM sayısı son 5 yıl içinde yıllık yüzde 70 oranında artarak yaklaşık 66 milyon adede ulaştı. Ortak ATM sistemi ile 23 bin ATM'den 35 bin ATM'lik verim elde edilmesi hedefleniyor. Verimlilikteki bu farkın ekonomiye katkısı ise yaklaşık 300 milyon doları bulacak. Para çekme işleminin kolaylaşması ile piyasada sirkülasyondaki para hacmi artacak, nakit dolaşımı hızlanacak. Bu da ekonominin kayıt altına alınmasını ve canlanmasını sağlayacak.

5 AYDA 13 MİLYON KERE PARA ÇEKTİK
- Ekim 2009 tarihinden bugüne ne kadar para çekimi ve bakiye sorma işlemi gerçekleşti?
Para çekme işlemlerinde yüzde 27, bakiye sorgulama işlemlerinde ise yüzde 21 oranında artış gözleniyor. Ekim 2009 ile bu yılın Şubat ayına kadar geçen sürede 13 milyon kez para çekmişiz. Yine aynı dönemde toplam 11 milyon 187 bin adetlik bakiye sorma işlemi gerçekleşmiş.

- POS kirliliğinden ne zaman kurtulacağız?
Doğru haklısınız. Gerçekten de bazı işyerlerinden içeriye girdiğiniz zaman en az 7-8 bankanın POS'unu bir arada görmek mümkün olabiliyor. POS'lerin birleştirilmesi konusunda da uzun süredir çalışıyoruz. Bundan sonraki gündemimizin en önemli konularından bir tanesi. Ancak şu anda bankaların farklı ödül programları nedeniyle teknik altyapıda bazı değişikliklerin yapılması gerekiyor. Bunun genele yayılması için farklı programları ortak altyapıda toplayacak teknolojik çalışmalarımıza devam ediyoruz. Tahminim 2011 yılında POS'ların birleşmesi çalışmaları sonuçlanır.

1.5 MİLYARLIK BEDAVA ALIŞVERİŞ
-Kriz kredi kartlarındaki ödül programlarını ve bağışları nasıl etkiledi?
Gerek kart kullanıcıları, gerekse kart çıkartan kuruluşlar tarafından sivil toplum kuruluşlarına yapılan bağışların tutarı her sene artıyor. 2008 yılındaki bağışların toplamı 160 milyon TL iken 2009 yılında 300 milyon liraya yükseldi. Kart kullanıcıları 2008 yılı içinde kredi kartı programları aracılığıyla yaklaşık 1,3 milyar TL, 2009 yılında ise 1,5 milyar TL ödül kazandı. Kredi kartları ile her sene milyonlarca TL'yi bulan bedava alışveriş yapılıyor. Kart kullanıcıları 3 milyona yakın ücretsiz uçak bileti imkanından da yararlanıyor.

NFC, 2010'LARA DAMGASINI VURACAK
- Temassız kart pazarındaki son gelişmeler neler?
Fiziksel olarak kartın bulunduğu ortamda POS üzerinde tanımlanan kablosuz bir arayüz üzerinden ödeme yapabilmeyi sağlayan kartlar 'temassız kart' olarak adlandırılıyor. Bu nedenle kartı okuyucuya göstermek yeterli ve zaman kaybı önleniyor. En önemli nokta ise temassız akıllı kartların kamu taşımacılığı, fastfood alışverişi, otopark ödeme, köprü geçiş gibi zaman kaybına neden olan yerlerde ve düşük tutarlı alışverişlerde kullanılabiliyor olması. Bu nedenlerden dolayı, bugün dünyadaki tüm büyük şehirler akıllı kart uygulamasına geçiyor. Türkiye ve dünya temassız kart ve NFC (Yakın Alan İletişimi) devri için gerekli altyapıyı oluşturuyor. Temassız kartlar ve NFC kısa bir süre sonra bir çok alışkanlığımızı değiştirecek ve 2010'lu yıllara damgasını vuracağına inanıyoruz.

İnternetten 990 milyon liralık alışveriş yapıldı

- İnternetten alışverişe ilgi artıyor mu?
E-ticaret siteleri üzerinden alışveriş, güvenlik önlemleri arttıkça yaygınlaşmaya devam ediyor. Kredi kartı güvenliği burada önemli bir noktadır, güvenlik arttıkça e-ticaret işlem hacmi de artacak. 3D Secure yöntemi bu güveni sağlıyor. TUIK'in 2008 verilerine göre Türkiye nüfusunun yüzde 38'i bilgisayar, yüzde 35,9'u ise internet kullanıyordu. 2009 verilerine göre ise Türkiye nüfusunun yüzde 40,1'i bilgisayar, yüzde 38,1'i ise internet kullanıyor. Müşterilerin güvenlik konusunda bilinçlendirilmesi ve kart sahipleri için düzenlenen kampanyalar e-ticaret hacmini olumlu etkiliyor. Ayrıca internet erişimine sahip olan kullanıcı sayısındaki artış, yeni firmaların e-ticaret yatırımı yapması, mevcut firmaların altyapılarındaki iyileştirmeler, tanıtım faaliyetlerindeki artış, internet alışverişindeki fiyat ve kolaylık avantajı e-ticaret hacminin gelecek dönemde daha da artmasını sağlayacak. Şubat 2010 itibariyle toplam 56 bin 620 e-ticaret işyeri bulunuyor. Şubat ayında yerli ve yabancı kredi kartları ile 990 milyon TL tutarında e-ticaret işlemi gerçekleşti.

100 işlemin 95'i şifreli

-Krizde kredi kartı sahteciliğinde artış oldu mu?
Hayır. Tam tersine chip&PIN'e geçişle birlikte kredi kartı sahteciliğinde ve dolandırıcılık olaylarında azalma gözleniyor. Özellikle Türk bankacılık sistemi olarak bu geçişi başarıyla tamamlayan ülkelerden bir tanesiyiz. 100 işlemin 95'i şifreyle yapılıyor. İngiltere'de bu oran yüzde 89'larda.

Web'den bilinçli kart kullanımını öğretiyor

-Kartın bilinçli kullanımı konusunda BKM olarak neler yapıyorsunuz?
Güvenlik konusunda bilinç düzeyini daha yukarıya çekmek, kredi kartı kullanımı ile ilgili önemli hususların tüketiciler ile paylaşılması ve genel olarak daha bilinçli bir kart kullanım ortamı sağlanması amacıyla www.kartbilinci.com sitesi hazırladık. Kart kullanıcılarının kartı bir borçlanma aracı değil bir ödeme aracı olarak algılaması ve kredi kartının birçok özelliğinden faydalanması adına kart bilinci kampanyası gerçekleştirdik. Kredi kartları bilinçli kullanıldığında mobilyadan turizme, bilişimden tekstile kadar farklı sektörlerde büyüme, istihdam sağlıyor. Tüketicilerin yanısıra üye bankaların personeline de düzenli eğitimler veriyoruz.

- 2004 yılından beri BKM Genel Müdürlüğü görevini yürütüyorsunuz. Bu süreçte hangi hedeflerinizi gerçekleştirebildiniz?
En önemli hedeflerden biri kredi kartı dolandırıcılığının önüne geçmek için chip&PIN sistemine geçilmesiydi. 1 Temmuz 2007 tarihinde bu geçiş başarıyla sağlandı. Kredi kartı ile internet üzerinden yapılacak alışverişlerde, hem ticari sitelere, hem de kart kullanıcılarına güvenli bir alışveriş ortamı sağlayacak 3D Secure uygulaması için gerekli platformu da 2007 yılında hayata geçirdik. Geçen yıl da ortak ATM sistemine geçişi başarıyla tamamladık. Bir diğer hedefimiz de banka kartı kullanımını teşvik etmekti. 2004 yılında hayata geçirilen banka kampanyaları 2009 yılına kadar sürdü. Ayrıca cep telefonlarının ödeme aracı olarak kullanılması trendine paralel temassız kartlardan sonraki jenerasyon bir ürün olarak da tanımlayabileceğimiz NFC ile ilgili çalışmalar da başladı. Bir süre sonra sahada örneklerini görebileceğiz

Tenis en büyük hobisi
-Boş zamanlarınızı nasıl değerlendiriyorsunuz?
Yoğun iş temposundan vakit bulabildiğim zamanları eşim ve oğlumla beraber geçirmeyi tercih ediyorum. Bunun dışında başta tenis olmak üzere spor yapmak, sinemaya gitmek, kitap okumak, fotoğraf çekmek her zaman ilgi alanlarımın başında geliyor.
Ayfer ARSLAN